Επένδυση σε προληπτικά μέτρα και θετική πειθαρχία για την αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας ...

Το “Hope For Children” CRC Policy Center με αφορμή το περιστατικό στο Λύκειο Παραλιμνίου υποστηρίζει τη δήλωση της Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, κας Έμιλης Γιολίτη,  για την εφαρμογή εναλλακτικών δράσεων μη τυπικής εκπαίδευσης ως μέσο μείωσης παραβατικών συμπεριφορών στο σχολικό πλαίσιο.

Μέσα από τη βιβλιογραφία φαίνεται ότι η αποτελεσματική αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας στα σχολεία είναι η λήψη προληπτικών μέτρων και η επένδυση σε θετική και αποτελεσματική πειθαρχία, η οποία προάγει τη μάθηση και την ευρύτερη ευημερία των μαθητών στο σχολικό πλαίσιο.  Για να επιτευχθεί,  προϋποθέτει την εστίαση σε πρακτικές εκπαιδευτικού χαρακτήρα παρά σε τιμωρητικές πρακτικές (zero –tolerance) οι οποίες έχουν εμπειρικά αποδειχθεί μη- αποτελεσματικές.

Η θετική εκπαιδευτική προσέγγιση βοηθά στην ενίσχυση θετικών συμπεριφορών και στη δημιουργία θετικού κλίματος ασφάλειας και σταθερότητας στη σχολική μονάδα. Συγκεκριμένα  είναι απαραίτητη η επένδυση και η ένταξη στρατηγικών στα πλαίσια του διδακτικού χρόνου, οι οποίες αφορούν:

• Την ενίσχυση προ-κοινωνικώνδεξιοτήτων (pro-social skills) όπως της  ενσυναίσθησης, του αλτρουϊσμού, της προσφοράς, της συνεργασίας. Αυτό βοηθά στην αποτελεσματική αλληλεπίδραση με άλλους, καθώς και στην καλύτερη διαχείριση καθημερινών προκλήσεων που μπορεί να αντιμετωπίσει ένα παιδί. Η ανάπτυξη των δεξιοτήτων αυτών μπορεί να γίνει μέσα από συμμετοχή σε εθελοντικές δράσεις ή δομές της κοινότητας, σε σχολικούς διαγωνισμούς, σε θεατρικά εργαστήρια. Παράλληλα, μέσα από δραστηριότητες εντός τάξης είναι σημαντικό να προωθείται η συνεργασία μέσα στην ομάδα για ολοκλήρωση μιας εργασίας ή ενός μεγαλύτερου σχολικού έργου.
• Τη συμμετοχή μαθητών σε βιωματικά εργαστήρια τα οποία καλύπτουν ευρύ φάσμα θεμάτων που απασχολούν τους μαθητές. Όπως για παράδειγμα το φαινόμενο του εκφοβισμού, η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης, η αναγνώριση και η διαχείριση συναισθημάτων, η ενίσχυση αποτελεσματικών δεξιοτήτων επικοινωνίας.  Μέσα από βιωματικά εργαστήρια δίνεται η ευκαιρία στους μαθητές να εκφράσουν τις ανησυχίες τους, να αναγνωρίσουν τις δυνατότητες τους ή τις πιθανές δυσκολίες τους, με σκοπό την περαιτέρω προσωπική ανάπτυξη και ενδυνάμωση τόσο σε ομαδικό όσο και ατομικό επίπεδο.
• Τη θετική «εκμετάλλευση» του διαλείμματος. Το διάλειμμα αποτελεί έναν ιδανικό χώρο για την ενίσχυση θετικών επιθυμητών συμπεριφορών, καθώς και δημιουργία θετικής επικοινωνίας μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικών. Σε αυτό μπορεί να συμβάλει η εμπλοκή του μαθητικού συμβουλίου ως εκπρόσωποι των μαθητών για τη δημιουργία εποικοδομητικών διαλειμμάτων (δραστηριότητες, αθλήματα, παιχνίδια, μουσική) ως επιπρόσθετη ευκαιρία θετικής αλληλεπίδρασης με συνομήλικους και εκπαιδευτικούς.
• Τη χρήση τεχνικών αντικατάστασης (replacement techniques) μη επιθυμητής συμπεριφοράς. Δηλαδή η επικέντρωση γίνεται μόνο στη συμπεριφορά και όχι στο μαθητή ως άτομο.  Αποτελεί τη διδασκαλία της επιθυμητής συμπεριφοράς μέσα από τεχνικές της άμεσης διδασκαλίας και της μοντελοποίησης, την εφαρμογή δεξιοτήτων επίλυσης προβλήματος, την ένταξη σε ομάδες επίλυσης συγκρούσεων, και σε προγράμματα διαχείρισης θυμού.
• Τη συστηματική υποστήριξη και εκπαίδευση τόσο των γονέων όσο και των εκπαιδευτικών από εξειδικευμένους επαγγελματίες σε θέματα που αφορούν τη νεανική παραβατικότητα, αλλά και την ανάπτυξη άλλων δεξιοτήτων μπορούν να ενισχύσουν τη δημιουργία ενός θετικού ασφαλούς σχολικού κλίματος.
• Τέλος, κρίνεται απαραίτητη η εφαρμογή ολιστικής προσέγγισης. Η προσέγγιση αυτή συμπεριλαμβάνει την εμπλοκή του σχολικού προσωπικού, των  γονέων, των μαθητών, αλλά και τη συνεργασία μαζί με ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, και άλλους επαγγελματίες, οι οποίοι μπορούν να στηρίξουν τις προσπάθειες αυτές. Η συνεργασία των πιο πάνω είναι καταλυτική για την καλύτερη αξιολόγηση παραγόντων επικινδυνότητας των περιστατικών παραβατικής συμπεριφοράς στο σχολείο, καθώς και τον σχεδιασμό κατάλληλων μέτρων παρέμβασης.

Tα προγράμματα μη τυπικής μάθησης του Hope For Children προσφέρουν στα παιδιά τη δυνατότητα να εκπαιδευτούν σχετικά με τα δικαιώματα και τις ευθύνες τους που θεσπίζονται στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, καθώς και να εξασκούνται σε πιο λειτουργικούς τρόπους έκφρασης, επικοινωνίας, και αλληλεπίδρασης με τους άλλους. Παράλληλα, προσφέρονται εκπαιδεύσεις και σεμινάρια σε εκπαιδευτικούς, ώστε να στηρίζονται στο καθημερινό τους έργο σχετικά με τη διαχείριση δύσκολων καταστάσεων στο σχολικό πλαίσιο.  

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα προγράμματα και τις δράσεις του Οργανισμού, μπορείτε να επικοινωνείτε με το “Hope For Children” CRC Policy Center καλώντας στο 1466 ή μέσω της 24/7 διαδικτυακής πλατφόρμας του Οργανισμού στο www.uncrcpc.org.cy.